سوره تین
| < شرح - علق > | |
|---|---|
|
| |
| شماره سوره | ۹۵ |
| جزء | ۳۰ |
| نزول | |
| ترتیب نزول | ۲۸ |
| مکی/مدنی | مکی |
| اطلاعات آماری | |
| تعداد آیات | ۸ |
| تعداد کلمات | ۳۴ |
| تعداد حروف | ۱۶۲ |
سوره تین یا والتین و الزیتون نود و پنجمین سوره قرآن و نازل شده در مکه است. سوره تین با ۸ آیه در جزء سی‌ام قرآن و در گروه سوره‌های مفصلات جای دارد. نامگذاری این سوره به تین (انجیر)، به دلیل قسم خوردن خداوند به آن در آیه اول است. محور اصلی سوره تین، تبیین مسئله قیامت و پاداش اُخرَوی است. برخی مفسران گفته‌اند منظور از «و التین و الزیتون»، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هستند. از آثار تلاوت سوره تین، سلامتی و یقین و پاداشی معادل پاداش روزه روایت شده است.
نامگذاری
این سوره را به این دلیل «تین» می‌نامند که خداوند در آیه اول به آن سوگند خورده است. تین به معنای انجیر است. سوره تین را گاهی «زیتون» یا «تین و زیتون» می‌نامند.
مفسران درباره معنای کلمه «تین» و «زیتون» چند احتمال داده‌اند: ۱- انجیر و زیتون خوراکی مراد است. ۲. به مسجد دمشق اشاره دارد. ۳. مراد از زیتون مسجد بیت المقدس است. ۴. این دو کلمه به دو کوه در سرزمین شام و بیت المقدس اشاره دارند که به زبان سُریانی آنها را طور تینا و طور زیتا گویند. ۵. برخی نیز مراد از «والتین والزیتون» را امام حسن(ع) و امام حسین(ع) دانسته‌اند.
محل و ترتیب نزول
سوره تین جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول بیست و هشتمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است، این سوره در چینش کنونی مُصحَف نود و پنجمین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد.علامه طباطبایی احتمال مدنی بودن سوره را نیز مطرح کرده است.
تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها
سوره تین ۸ آیه، ۳۴ کلمه و ۱۶۲ حرف دارد. این سوره جزو سوره‌های مفصلات (دارای آیه‌های کوتاه) و از سوره‌های کوچک قرآن است. سوره تین از جمله سوره‌هایی است که با سوگند آغاز می‌شود و خداوند به چهار چیز (انجیر، زیتون، طور سینا و شهر مکه)سوگند یاد می‌کند.از انجیر یک بار و از زیتون شش بار در قرآن نام برده شده است.
محتوا
سوره تین درباره برانگیخته‌شدن در قیامت، حسابرسی خداوند و پاداش اُخرَوی سخن می‌گوید. ابتدا به خلقت انسان بر شایسته‌ترین شکل، اشاره می‌کند و سپس به این می‌پردازد که برخی از افراد، بر فطرت اولیه‌شان باقی می‌مانند؛ اما برخی به پست‌ترین مقام می‌رسند. در آخر هم نشان می‌دهد حکمت خداوند بر این است که بین این دو دسته در پاداش، تفاوت بگذارد.
| دین خدا؛ تنها راه سعادت و کمال انسان | |||||||||||||||
| مطلب دوم: آیه ۷-۸ نادرستی مخالفت با خدایی که بهترین حکم‌کننده است | مطلب اول: ۱-۶ پرورش استعدادهای انسان در پرتو دین خدا | ||||||||||||||
| نکته اول: آیه ۷ نکوهش تکذیب و انکار دین خدا | نکته اول: ۱-۴ خداوند در انسان استعداد دستیابی به برترین کمالات را قرار داده است | ||||||||||||||
| نکته دوم: آیه ۸ خداوند بهترین داور و حکم‌کننده است | نکته دوم: آیه ۵-۶ عمل به دین خدا، تنها راه رسیدن به رستگاری است | ||||||||||||||
تفسیر
در تفسیر البرهان روایاتی درباره سوره تین نقل شده‌است که در برخی از آنها آمده مراد از «و التین و الزیتون» امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هستند. در برخی دیگر نیز مراد از «دین» در آیه هفتم، ولایت امیرالمؤمنین معرفی شده یا گفته شده منظور از «إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ» در آیه ششم، آن حضرت و شیعیان اویند. همچنین نقل شده‌است مراد از «بلد امین» پیامبر(ص) است.در روایتی امام کاظم(ع) تین را مدینه و زیتون را بیت المقدس وطور سینین را کوفه و بلد الامین را مکه تفسیر کرده است.
- خلقت انسان به شایسته‌ترین شکل
در تفسیرِ آیه چهارم آمده‌است خداوند چهار قَسَم یاد کرد تا بگوید انسان را از هر نظر شایسته و موزون آفریده‌است. طباطبایی معتقد است که براساس این آیه آدمی بر حسب خلقتش و توانایی اش بر دستیابی به علم سودمند وعمل صالح، استعداد این را دارد که به بالاترین مرتبه دست پیدا کند و در پیشگاه پروردگارش از زندگانی جاودانه و سرتاسر سعادت و خالی از شقوت و بدبختی بهره مند گردد.
فضیلت
طبرسی در تفسیر مجمع البیان درباره فضیلت تلاوت سوره تین نوشته است: از پیامبر(ص) نقل است: «هر کس این سوره را بخواند، مادامی که در دنیاست (زنده است)، خداوند دو خصلت به او می‌دهد: سلامتی و یقین، و هنگامی که از دنیا برود، به تعداد کسانی که این سوره را خوانده‌اند، ثواب یک روز روزه را پاداش او قرار می‌دهد.
فضائل دیگری نیز برای این سوره در کتاب ثواب الاعمال نقل شده است. همچنین آمده است دو رکعت نماز در شب سیزدهم ماه شعبان خوانده می‌شود که در هر رکعت بعد از حمد، سوره تین را باید خواند.
متن و ترجمه
سوره تین
| مـتـن | ترجمه |
|---|---|
| بِسْمِ الله الرَّحمٰن الرَّحِیم وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ ﴿١﴾ وَطُورِ سِينِينَ ﴿٢﴾ وَهَـٰذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ ﴿٣﴾ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ ﴿٤﴾ ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِينَ ﴿٥﴾ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ ﴿٦﴾ فَمَا يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِالدِّينِ ﴿٧﴾ أَلَيْسَ اللَّـهُ بِأَحْكَمِ الْحَاكِمِينَ ﴿٨﴾ | به نام خداوند رحمتگر مهربان سوگند به [كوه] تين و زيتون، (۱) و طور سينا، (۲) و اين شهر امن [و امان]، (۳) [كه] براستى انسان را در نيكوترين اعتدال آفريديم. (۴) سپس او را به پست‌ترين [مراتب] پستى بازگردانيديم؛ (۵) مگر كسانى را كه گرويده و كارهاى شايسته كرده‌اند، كه پاداشى بى‌منّت خواهند داشت. (۶) پس چه چيز، تو را بعد [از اين] به تكذيب جزا وامى‌دارد؟ (۷) آيا خدا نيكوترين داوران نيست؟ (۸) |
| سوره پیشین: سوره شرح | سوره تین سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی | سوره پسین: سوره علق |
|
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس | ||
پانویس
- ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه تین.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵
- ↑ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۹۲.
- ↑ معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۶.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۱۹.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵.
- ↑ قرائتی، محسن، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۵۳۲.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۳۱۸.
- ↑ خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
- ↑ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۹۲-۶۹۴.
- ↑ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ج۵، ص۶۰۶.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۳۱۹.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ۷۷۴.
- ↑ شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۲۳.
- ↑ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۳۱۱.
منابع
- قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
- بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، به تحقیق قسم الدراسات الاسلامیه موسسه بعثت، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
- دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۷ش.
- سید بن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، به تحقیق و تصحیح جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
- قرائتی، تفسیر نور، تهران مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چاپ يازدهم، ۱۳۸۸ ش.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
پیوند به بیرون